Αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων

«Προσoχή! Προσοχή! Δεχθήκατε επίθεση ''Brute-Force'' στους υπολογιστές σας! Έσπασαν τους κωδικούς σας»! Στο ΓΕΕΘΑ μόλις έχουν πάρει στα χέρια τους το απόρρητο και κατεπείγον σήμα από την υπηρεσία Κυβερνοάμυνας του ΝΑΤΟ για την ''ωμή'' ηλεκτρονική επίθεση και άμεσα έχει σημάνει συναγερμός: Η ομάδα των 15 εκ των πλέον “experts” στους υπολογιστές του Πεντάγωνου ρίχνεται στη δουλειά στο κέντρο ''Κυβερνοπολέμου'' της Διεύθυνσης Πληροφορικής. Οι υπολογιστές πιάνουν φωτιά. Πάνω από 1.000 σελίδες με αρχεία καταγραφής από τις τελευταίες κινήσεις από και προς τον κεντρικό υπολογιστή (σέρβερ) ''ξεσκονίζονται'' ηλεκτρονικά ως ύποπτες, με τριπλό στόχο: ''Πώς και από πού μπήκε στο σύστημα ο εισβολέας''. ''Τι κινήσεις έκανε''. ''Ποιος ήταν ο τελικός σκοπός του''.

Σε 5-6 λεπτά η ''χακί'' - διακλαδική - ομάδα πληροφορικάριων του Πενταγώνου είχε βρει τις απαντήσεις κάνοντας ρεκόρ στην κλίμακα εκπαίδευσης του ΝΑΤΟ - συμμαχική άσκηση ήταν άλλωστε το παραπάνω πραγματικό ''επεισόδιο'' που αντιμετώπισαν πρόσφατα στο ΓΕΕΘΑ.

Στο ελληνικό Πεντάγωνο οι κυβερνοεπιθέσεις εναντίον σελίδων του στο διαδίκτυο ή άλλων e-δικτύων του, είναι κάθε μέρα αρκετές δεκάδες, παραδέχεται στρατιωτική πηγή. Μία από αυτές ήταν η απόπειρα άγνωστου χάκερ στις 30 Νοεμβρίου να ''εισβάλει'' στο e- δίκτυο των υπουργικών γραφείων στο Υπουργείο Άμυνας και να αποθέσει εκεί κακόβουλο ιό. Η απόπειρα εντοπίστηκε άμεσα, έβγαλε όμως εκτός ενέργειας για προληπτικούς λόγους περίπου 170 υπολογιστές μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου και οδήγησε στη λήψη κάποιων πρόσφατων μέτρων ασφαλείας.

Ελληνες χακερ κατα του Πενταγωνου των ΗΠΑ!

Tο ίδιο συμβαίνει από πλευράς επιθέσεων και σε σχεδόν όλα τα υπουργεία Άμυνας ή Γενικά Επιτελεία όλου του κόσμου, όπως και στο ΝΑΤΟ, καθώς και σε άλλες κρατικές - μη στρατιωτικές - υποδομές. Μάλιστα οι επιθέσεις εναντίον κρίσιμων πολιτικών και στρατιωτικών υποδομών κρατών αυξάνουν συνεχώς και γίνονται όλο και περισσότερο οργανωμένες και καλύτερα μελετημένες. Τέτοιου είδους επιθέσεις είναι δυνατό να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα σε σημαντικές λειτουργίες ενός κράτους, όπως στον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας, στις τραπεζικές και κυβερνητικές υπηρεσίες, ακόμα και στο σύστημα διοικήσεως και ελέγχου των Ενόπλων Δυνάμεων. Το 2000 Έλληνες χάκερς, πιθανώς φοιτητές, γράφτηκε ότι προκάλεσαν πανικό στο αμερικανικό Πεντάγωνο, όταν το δίκτυο στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην Αριζόνα δέχτηκε συνδυασμένη επίθεση από υπολογιστές των Πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Κρήτης. Όταν οι κυβερνοεπιθέσεις εντοπίζονται, εξουδετερώνονται άμεσα. Ποτέ όμως κανείς δεν είναι σίγουρος: Ένας παρείσακτος ''ιός'' μπορεί να μείνει κοιμισμένος για μήνες και χρόνια και να δράσει την ''κακιά στιγμή''.


Εδώ και πάρα πολλά χρόνια αρκετά κράτη - με πρώτα τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Ρωσία και αλλά - έχουν αναπτύξει στρατιωτικές δομές κυβερνοάμυνας και μάλιστα με αυτονομία δράσης στο οργανόγραμμά τους. Από το 2006 το ΝΑΤΟ έχει αναπτύξει επίσης συστήματα κυβερνοάμυνας προκειμένου να προστατέψει τα δίκτυά του αλλά και να βοηθήσει τα κράτη – μέλη του, αν υπήρχε ανάγκη. Μετά τις κυβερνοεπιθέσεις εναντίον της Εσθονίας το 2007, το ΝΑΤΟ ίδρυσε την αρχή διαχείρισης κυβερνοάμυνας (Cyber Defence Management Authority – CDMA) για να διασφαλίσει τη δυνατότητα συνομιλιών και διαβουλεύσεων με τα κράτη, αλλά και για να επιταχύνει την παροχή βοήθειας αν αυτή ζητηθεί. Οι διαδικασίες εντός του ΝΑΤΟ ενισχύθηκαν μετά τη Σύνοδο Κορυφής που έγινε στη Λισσαβόνα τον περασμένο Νοέμβριο, με σκοπό τον καθορισμό της μελλοντικής πορείας της Συμμαχίας. Σύμφωνα με την ανα­κοίνωση Τύπου που ε­ξέδωσε τότε η Διεύθυνση Δημόσιας Διπλωματίας του NATO, μεταξύ των θεμάτων στα οποία υπήρξε συμφωνία μεταξύ των κρατών-μελών ήταν και το θέμα ενισχύσεως των δυνατοτήτων τους στην κυβερνοάμυνα. Στην πολυσέλιδη α­νακοίνωση αναφερόταν μεταξύ άλλων:

«Οι απει­λές στον κυβερνοχώρο αυξάνουν ταχύτατα και εξελίσσονται κα­τά εξειδικευμένο τρόπο. Προ­κειμένου να εξασφαλιστεί η μό­νιμη και απρόσκοπτη πρόσβα­ση του NATO στον κυβερνοχώ­ρο και η ακεραιότητα των κρί­σιμων συστημάτων του, θα λά­βουμε υπόψη τη διάσταση του κυβερνοχώρου των σύγχρονων συγκρούσεων στο δόγμα του NATO και θα βελτιώσουμε τις δυνατότητές του να εντοπίζει, προλαμβάνει και αντεπεξέρ­χεται σε κυβερνοεπιθέσεις ενα­ντίον συστημάτων κρίσιμης ση­μασίας για τη Συμμαχία. Ιδιαί­τερα θα καταβάλλουμε έντονες προσπάθειες για να επιταχύ­νουμε την εξέλιξη της ικανότητας του NATO να ανταποκρίνε­ται σε συμβάντα ηλεκτρονικών υπολογιστών NCIRC (NATO Computer Incident Response Capability) σε πλήρη επιχειρη­σιακή ικανότητα (FOC – Full Operational Capability) μέχρι το 2012 και τη συγκέντρωση όλων των οργάνων του ΝΑΤΟ κά­τω από μία συγκεντροποιημένη προστασία από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Θα χρησιμοποιήσουμε τις διαδικασίες αμυντι­κού σχεδιασμού του NATO προ­κειμένου να αναπτύξουμε τις δυ­νατότητες κυβερνοάμυνας των συμμάχων-χωρών, να παρά­σχουμε βοήθεια σε κάθε σύμ­μαχο κατόπιν αιτήματός του και να βελτιστοποιήσουμε την ανταλλαγή πληροφοριών, συ­νεργασίας και διαλειτουργικότητας, προκειμένου να προσεγγίσουμε τους κινδύνους για άλλους παράγοντες, όπως τα Ηνωμένα Έθνη και η Ε.Ε., όπως αυτό συμφωνήθηκε. Αναθέσαμε στο Συμβούλιο - αντλώντας μέσα από υπάρχουσες διεθνείς υποδομές και με βάση μία επανεξέταση της παρούσας πολιτικής μας – να αναπτύξει εις βάθος μία πολιτική του NATO στο θέμα της κυβερνοάμυνας μέχρι τον Ιούνιο του 2011 και να προε­τοιμάσει ένα σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της».

Με έναυσα τον ''ΠΑΝΟΠΤΗ''

Η απόφαση αυτή αποτέλεσε και το έναυσμα για μια ανασχεδίαση των δομών - και πιθανά των μέσων που υπήρχαν και σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο Ενόπλων Δυνάμεων, που βεβαίως είχαν αρχίσει από το τέλος της δεκαετίας του 1990 να στήνουν την κατάλληλη υποδομή με εξαιρετικά αποτελέσματα κατά περιόδους τουλάχιστον - θα το δούμε αυτό παρακάτω. Λίγο αργότερα, ο υπουργός Άμυνας κος Ε. Βενιζέλος ζήτησε και του έγινε ενημέρωση από τη Διεύ­θυνση Κυβερνοάμυνας του ΓΕΕΘΑ, παρουσία του αναπληρωτή υπουργού κου Π. Μπεγλίτη και των Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων. Αποφασίστηκε εκεί να συνταχθεί μία ει­σήγηση σχετικά με τη δημι­ουργία Εθνικής Αρχής Κυβερνοάμυνας, κάτι στο οποίο - όπως αναφέρουν στελέχη του ΓΕΕΘΑ - συνέβαλε και η επιτυχής εξέλιξη της πρώτης μεγάλης εθνικής άσκησης κυβερνοάμυνας ''ΠΑΝΟΠΤΗΣ'' που είχε γίνει λίγο πριν (Μάρτιος 2010) με τη συμμετοχή όλων των υπηρεσιών και φορέων του Δημοσίου αλλά και πανεπιστημιακών που εμπλέκονται στον τομέα της ασφάλειας πληροφορικών δικτύων και στην οποία οι Ένοπλες Δυνάμεις είχαν το συντονιστικό ρόλο.


Οι εξελίξεις στον τομέα τουλάχιστον του σχεδιασμού ήταν ταχύτατες. Όπως προκύπτει από ενημέρωση του Υπουργού στη Βουλή - απαντώντας γραπτά σε ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ κου Παντελή Οικονόμου - το ελληνικό Πεντάγωνο παίρνει το πάνω χέρι σε θέματα ασφάλειας στον κυβερνωχώρο από την ΕΥΠ που μέχρι τώρα κατείχε - τουλάχιστον με όσα θεωρητικά ίσχυαν. Και αυτό με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Συγκεκριμένα, στην απάντηση που έδωσε ο ΥΕΘΑ κος Ευ. Βενιζέλος στις 11 Φεβρουαρίου, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι το πληροφοριακό σύστημα του ΥΠΕΘΑ σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ώστε να επιτυγχάνει τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια και ταυτόχρονα την ομαλή διακίνηση δεδομένων και ότι ο τομέας της Κυβερνοάμυνας του ΓΕΕΘΑ αναβαθμίζεται από απλή Διεύθυνση - η οποία συγκροτήθηκε και λειτουργεί από το 2004 - σε Διοίκηση Κυβερνοάμυνας.

Με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου

Από την απάντηση του υπουργού προκύπτει ότι το θέμα της προστασίας της χώρας από επιθέσεις κυβερνοπολέμου ετέθη στο Υπουργικό Συμβούλιο με πρωτοβουλία του, το οποίο αποφάσισε όπως το γενικό συντονισμό για το θέμα αυτό έχει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Ο κος Βενιζέλος ανέφερε ότι η Διεύθυνση Κυβερνοάμυνας του ΓΕΕΘΑ, στο πλαίσιο «των σχετικών και ειδικών εντολών του» οι οποίες διατυπώθηκαν σε ειδική συνεδρίαση του Συμβουλίου Άμυνας, εκπονεί ήδη πλήρες πολυπαραμετρικό επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την άμυνα και την ασφάλεια της χώρας στον κυβερνοχώρο. Από το κείμενο της απάντησης του κου Βενιζέλου προκύπτει ακόμη ότι η νέα Διοίκηση Κυβερνοάμυνας του ΓΕΕΘΑ (ΔΙΚΥΒ/ΓΕΕΘΑ) θα έχει κεντρικό ρόλο στον τομέα της προστασίας της χώρας από επιθέσεις κυβερνοπολέμου - αυτό συνάγεται ευθέως από το παρακάτω απόσπασμα:

«Η ΔΙΚΥΒ/ΓΕΕΘΑ συνεργάζεται με άλλες κρατικές υπηρεσίες όπως η ΕΥΠ και η ΕΛ.ΑΣ., οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των αναδυόμενων στον κυβερνοχώρο απειλών κατά της εθνικής ασφάλειας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην απάντησή του ο κος Βενιζέλος ανέφερε επίσης ότι οι λεπτομέρειες του υφιστάμενου και εφαρμοζόμενου επιχειρησιακού σχεδιασμού κυβερνοάμυνας είναι άκρως απόρρητες.

Αξίζει να αναφερθεί εδώ σχόλιο του κου Μάνου Ηλιάδη στην εφημερίδα ''Κόσμος του Επενδυτή'' σε σχετική αναφορά: ''Μέχρι εδώ όλα καλά θα έλεγε κανείς, με την απόφαση του κου ΥΕΘΑ για αναβάθμιση της ΔΙΚΥΒ από Διεύθυνση σε Διοίκηση Κυβερνοάμυνας να είναι κατά γενική παραδοχή ορθή.

Τούτο όμως εκτός από την έστω και καθυστερημένη αυτή απόφαση, συνεπάγεται και ορισμένα ουσιαστικά μέτρα. Διότι για παράδειγμα, η αναβάθμιση της ΔΙΚΥΒ σε Διοίκηση με τον ίδιο αριθμό ατόμων που διαθέτει σήμερα και όχι η επαύξηση της δύναμής της σε αριθμό που εκτός των άλλων θα δικαιολογεί και την ονομασία της σε Διοίκηση, θα είναι κενή περιεχομένου. Στο ίδιο πλαίσιο τοποθετείται και η μετεγκατάστασή της σε κατάλληλο χώρο και κυρίως η χρηματοδότηση του όλου εγχειρήματος.(…) Εν κατακλείδι, ο ΥΕΘΑ κος Ευ. Βενιζέλος πήρε μία οπωσδήποτε ορθή απόφαση, την οποία εξ όσων γνωρίζουμε είναι διατεθειμένοι να υποστηρίξουν και οι τέσσερις αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων. Από την ανταπόκρισή του, όμως στις προφανείς ανάγκες αύξησης της - ας μας επιτραπεί η λέξη - αστείας χρηματοδότησης του όλου εγχειρήματος θα εξαρτηθεί το αν σκοπεύει να δώσει και ουσιαστικό περιεχόμενο στην απόφασή του''. Ένα από τα βασικά θέματα που πρέπει να λυθούν για τη δημιουργία εθνικής Αρχής κυβερνοάμυνας είναι - όπως έχει επισημανθεί από αναλυτές, η τρο­ποποίηση του υπάρχοντος νο­μικού πλαισίου. Άλλοι ωστόσο υποστηρίζουν ότι το νομικό πλαίσιο είναι επαρκές.

Η αφετηρια του 1999

Όσον αφορά στην Ελλάδα, η υπόθεση Κυβερνοάμυνα ξεκίνησε ουσιαστικά στο υπουργείο Άμυνας το 1999, όταν ο τότε υπουργός Άμυνας κος Α. Τσοχατζόπουλος ενστερνίστηκε τις εισηγήσεις συμβούλων του και δημιούργησε αρχικά Γραφείο Πληροφορικού Πολέμου στο ΓΕΕΘΑ. Στην πρώτη γραμμή της μάχης - έγραφαν τότε ''Τα Νέα'' - λίγοι «κυβερνο-στρατιώτες», με πλούσια όμως βιογραφικά στην πληροφορική και όπλα τους απλά, λειτουργικά PC με πρόσβαση στο Διαδίκτυο. «Όπως και οι γνώσεις τους για άριστη χρήση "ιών", "βομβών λογικής", προγραμμάτων - "σκουληκιών" και άλλων... εργαλείων, που την κατάλληλη στιγμή μπορεί να καταστρέψουν καίρια πληροφορικά συστήματα υποδομής του εχθρού» σύμφωνα με τον αείμνηστο δρ. Αλέξανδρο Πολυμενόπουλο, ειδικό σύμβουλο του τότε υπουργού Άμυνας και βασικό εμπνευστή των σχεδίων αναβάθμισης των υποδομών της διεύθυνσης Πληροφορικής και σε άλλους πιο ''χάι'' τομείς. Βεβαίως οι προσπάθειες του Α. Πολυμενόπουλου είχαν ξεκινήσει αρκετά νωρίτερα, μερικές φορές σε κόντρα με κατεστημένες αντιλήψεις. Έκτοτε αξιοποιήθηκαν ή μετεκπαιδεύτηκαν αρκετοί αξιωματικοί και υπαξιωματικοί και σταδιακά συγκρότησαν μία αξιόλογη δύναμη και δομή. Βεβαίως οι υποδομές - κτιριακές και υπολογιστών - παρά τις προσπάθειες θα μπορούσαν να είναι συγκριτικά αρκετά καλύτερες.

Αμυνα - Επίθεση

Όπως παντού έτσι και στην Ελλάδα η μορφή του «Ι-war», όπως είναι γνωστός ο «πληροφορικός πόλεμος», είναι τόσο «επιθετική» όταν ο χρήστης προσπαθεί να διεισδύσει στα πληροφορικά συστήματα του εχθρού, όσο και «αμυντική» όταν ο χρήστης προστατεύει τα δικά του συστήματα - το πρώτο σκέλος δεν ομολογείται ίσως από κανένα... Σκοπός του πολέμου αυτού είναι να προκαλέσει σύγχυση στον εχθρό, να τον κάνει ανίκανο να χρησιμοποιήσει την υποδομή που έχει δημιουργήσει και να τον αποσυντονίσει σε περίοδο κρίσης. Ο τρόπος είναι απλός: ο «επιτιθέμενος» θέτει εκτός ενέργειας όλα τα συστήματα συλλογής και επεξεργασίας των πληροφοριών, τη βιομηχανία, ό,τι μπορεί να στηρίξει στρατιωτικές επιχειρήσεις. Αρκεί μία και μόνη στιγμιαία διασύνδεση ενός στεγανού συστήματος, π.χ. του ΓΕΕΘΑ ή του Υπουργείου με απόρρητες πληροφορίες με το δίκτυο, για να αποθηκευτεί ένα μικροπρόγραμμα (bots) στους υπολογιστές του «εχθρού», που μπορεί να ενεργοποιηθεί από τις «φίλιες» δυνάμεις όταν το θελήσουν και με εντολή π.χ. να αλλοιώσει τα αρχεία του αντιπάλου. Ή να καταστήσει τις φίλιες δυνάμεις αποδέκτες κάθε εκπομπής μηνύματος του υπολογιστή-στόχου! Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι όπως διαβεβαίωσε πρόσφατα ο κος Βενιζέλος τη Βουλή, ''από το Υπουργείο Άμυνας δεν διακινείται καμία πληροφορία που άπτεται της εθνικής ασφάλειας μέσω του διαδικτύου και ότι τα συστήματα που αφορούν σε τέτοιες πληροφορίες δεν συνδέονται με οποιονδήποτε τρόπο με το διαδίκτυο''. Μέχρι και οι θύρες για τα ''στικάκια'' έχουν κλείσει στα γραφεία υποστήριξης στο Υπουργείο...

Τα περισσότερα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ έχουν όπως είπαμε ενεργοποιηθεί από πολλά χρόνια στον τομέα του πληροφορικού πολέμου και έχουν δημιουργήσει ανάλογα τμήματα στα Γενικά Επιτελεία τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες από τον Οκτώβριο του 1998 αναγνώρισαν επίσημα τον πληροφορικό πόλεμο ως ένα νέο χώρο διεξαγωγής επιχειρήσεων, ενώ έχουν εκδώσει και το ανάλογο «Δόγμα Επιχειρήσεων''. Οργανωτικά, για αρκετά χρόνια έδειχνε να προηγείται η Κίνα, η οποία πρώτη δημιούργησε και τέταρτο Κλάδο Ενόπλων Δυνάμεων, αυτόν του Πληροφορικού Πολέμου, δίπλα στους Κλάδους Στρατού Ξηράς, Ναυτικού και Αεροπορίας- βεβαίως αντίστοιχα έχουν κινηθεί πλέον και οι ΗΠΑ και ανάλογα αρκετές χώρες - μετά μάλιστα και τη νέα θέση του ΝΑΤΟ. -
---------------------------------------------


Ολο το κειμενο της απαντησης Βενιζελου
-------------------------- -------------------
Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ολόκληρο το σχετικό απόσπασμα της απάντησης του κου Βενιζέλου στη Βουλή στις 11 Φεβρουαρίου 2011 προς τον κο Παντελή Οικονόμου, καθώς αποτελεί - αν εφαρμοστεί - ορόσημο στη θεσμική ανασυγκρότηση των υπηρεσιών κυβερνοάμυνας της χώρας:
''Το πληροφοριακό σύστημα του ΥΠΕΘΑ σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ώστε να επιτυγχάνει τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια και ταυτόχρονα την ομαλή διακίνηση δεδομένων.
Συγκροτήθηκε και λειτουργεί από το 2004 η Διεύθυνση Κυβερνοάμυνας του ΓΕΕΘΑ, η οποία αναβαθμίζεται τώρα σε Διοίκηση Κυβερνοάμυνας. Η ΓΕΕΘΑ/ΔΙΚΥΒ στο πλαίσιο των σχετικών ρητών και ειδικών εντολών μου, που διατυπώθηκαν σε αφιερωμένη στο ζήτημα συνεδρίαση του Συμβουλίου Άμυνας, εκπονεί πλήρες πολυπαραμετρικό επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την άμυνα και ασφάλεια της χώρας στον Κυβερνοχώρο. Άλλωστε, με πρωτοβουλία μου το ζήτημα τέθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο που αποφάσισε να αναλάβει το σχετικό συντονισμό το ΥΠΕΘΑ. Η ΓΕΘΘΑ/ΔΙΚΥΒ συμμετέχει στις ασκήσεις Κυβερνοάμυνας του ΝΑΤΟ και διοργάνωσε με επιτυχία την πρώτη εθνική άσκηση Κυβερνοάμυνας «ΠΑΝΟΠΤΗΣ» το Μάιο του 2010.
Στις ανωτέρω ασκήσεις συντόνισε τη δράση των Ε.Δ. και φορέων του Δημόσιου Τομέα και της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, καθιερώνοντας δίαυλο επικοινωνίας και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ενίσχυση της μεταξύ τους συνεργασίας, ενώ είναι σε εξέλιξη η σχεδίαση της αντίστοιχης άσκησης για το 2011 με διευρυμένη συμμετοχή τόσο από το Δημόσιο και τον Ιδιωτικό Τομέα, όσο και από την Ακαδημαϊκή Κοινότητα. Εκτός των παραπάνω ασκήσεων συμμετείχε και στη διεξαγωγή της αντίστοιχης άσκησης Κυβερνοάμυνας που διοργάνωσε η Ε.Ε. το Νοέμβριο του 2010.
Η ΔΙΚΥΒ/ΓΕΕΘΑ συμμετέχει ενεργά στις δράσεις του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε. και του ΟΑΣΕ, για τον καθορισμό διεθνούς θεσμικού πλαισίου και τη διαμόρφωση κοινής αντίληψης Κυβερνοάμυνας.
Η ΔΙΚΥΒ/ΓΕΕΘΑ συνεργάζεται με άλλες κρατικές υπηρεσίες όπως η ΕΥΠ και η ΕΛ.ΑΣ., οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των αναδυόμενων στον Κυβερνοχώρο απειλών κατά της Εθνικής Ασφάλειας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους. Οι λεπτομέρειες του υφιστάμενου και εφαρμοζόμενου επιχειρησιακού σχεδιασμού Κυβερνοάμυνας και Κυβερνοεπίθεσης είναι άκρως απόρρητες. Μπορώ όμως να διαβεβαιώσω τον κο Βουλευτή ότι το επίπεδο στο οποίο κινούνται στον τομέα αυτό οι Ε.Δ. είναι πολύ υψηλό''.
Source : onalert.gr