Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

Ο κυβερνοχώρος ως νέο πεδίο μάχης κρατών και κινημάτων

Από την αρχή σχεδόν της ιστορίας του Διαδικτύου τα κοινωνικά κινήματα χρησιμοποιούν τον ψηφιακό χώρο για να οργανωθούν, να συγκεντρώσουν υλικούς πόρους για τον αγώνα τους και να φτάσουν με γρήγορο και φτηνό τρόπο στην κοινή γνώμη. Ομάδες που πάντα ελλόχευαν στα άκρα του συστήματος, μέσω του ίντερνετ κατάφεραν να έχουν σχεδόν ισότιμη παρουσία στην πολιτική ζωή», λέει η επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Hull της Αγγλίας και συγγραφέας του βιβλίου «Η πολιτική των Κυβερνοσυγκρούσεων» δρ Αθηνά Καρατζογιάννη. Οπως λέει, το Διαδίκτυο έχει εξελιχθεί στο τέλειο εργαλείο για κοινωνικοπολιτικούς αγώνες, έχοντας χρησιμοποιηθεί ακόμα και από τους Ζαπατίστας το 1994, για το κίνημα της παγκόσμιας δικαιοσύνης, το αντιπολεμικό κίνημα για το Ιράκ, για αγώνες κατά της λογοκρισίας και υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.ά.

«Με εθνικό, εθνοθρησκευτικό ή πολιτισμικό χαρακτήρα, στο ίντερνετ έχουν μεταφερθεί σχεδόν όλοι οι πόλεμοι -το Μεσανατολικό, Ινδία-Πακιστάν, συγκρούσεις στο μετασοβιετικό μπλοκ, Ιράκ, Αφγανιστάν- και σ’ αυτά προσθέστε τις υποθέσεις κατασκοπείας, όπως η υπόθεση Google - Kίνας, τις υποθέσεις δημοσιοποίησης απόρρητων ή μη εγγράφων από χάκερ, όπως στη Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στην Κοπεγχάγη κ.λπ.». Ομως, το τελευταίο κρούσμα «χακτιβισμού» θεωρείται ιστορικό. «Οι χάκερ δεν περιορίστηκαν στην καταστροφή ιστοσελίδων του εμπορίου, αλλά προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα: Επιχείρησαν να διευκολύνουν τη διάχυση της πληροφορίας, προσπερνώντας τη λογοκρισία. Είναι η πρώτη φορά που οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να προσαρμοστούν στο φαινόμενο και να πάρουν τα μέτρα τους. Η υπόθεση Wikileaks αποτελεί ένα δείγμα του τι περιμένει τα κράτη ανά τον κόσμο στο μέλλον».

Σε κάθε περίπτωση, είναι βέβαιο ότι το ίντερνετ και τα δίκτυα έχουν εξελιχθεί στα νέα πεδία μαχών. «Η αφέλεια των κρατών σε σχέση με τις νέες τεχνολογίες θα οδηγήσει πιθανότατα και σε άλλα περιστατικά όπως το τελευταίο. Ωστόσο, ήδη ο κυβερνοπόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη με παραβιάσεις συστημάτων από κράτος σε κράτος, ηλεκτρονική κατασκοπεία κ.λπ. Χαρακτηριστικό είναι πως το καλοκαίρι το ΝΑΤΟ αποφάσισε ότι τέτοιες επιθέσεις δεν θα υπόκεινται πλέον στο ποινικό δίκαιο, αλλά θα εκλαμβάνονται ως στρατιωτικές επιθέσεις. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς ακόμα και αν είναι αδύνατον να επιβεβαιωθεί ότι μια χώρα είναι υπεύθυνη για τέτοιες επιθέσεις, νομιμοποιείται η ηλεκτρονική ή η πραγματική αντεπίθεση σε στρατιωτικό επίπεδο». Ενδιαφέρον επίσης είναι το γεγονός ότι στον κυβερνοπόλεμο... περίπου όλα επιτρέπονται. «Το διεθνές δίκαιο δεν προβλέπει κανονισμούς για τέτοιου είδους επιθέσεις», τονίζει η κ. Καρατζογιάννη.

Κίνδυνοι και ευκαιρίες

Θα πρέπει λοιπόν να περιμένουμε «προληπτικά» μέτρα με την περιστολή των ελευθεριών στο ίντερνετ; «Στα θέματα που αφορούν τον πολίτη και τον χρήστη, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το Διαδίκτυο βρίσκεται ακόμα στην εφηβεία του. Υπάρχουν και μεγάλοι κίνδυνοι αλλά και μεγάλες ευκαιρίες εκδημοκρατισμού της πληροφορίας. Το ότι το ίντερνετ είναι στην εφηβεία του όμως σημαίνει ότι δεν ξέρουμε με τι ενήλικα θα έχουμε να κάνουμε στο μέλλον! Δεν ξέρουμε δηλαδή αν θα μπορέσει να κρατηθεί ελεύθερο και δυναμικό, επαναστατικό και δημοκρατικό ή θα χρησιμοποιηθεί για να κατασκοπεύεται ο πολίτης από το κράτος ή για παράδειγμα από τις εταιρείες προσωπικών δεδομένων».

«Σπορ» για λίγους στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, δεδομένου ότι η δικτύωση του πληθυσμού παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, ο χακτιβισμός αποτελεί ακόμα «σπορ» για λιγοστούς. «Εχουμε πιο πολύ μεταφορές κινημάτων των πόλεων στο ίντερνετ ή λογομαχιών για εθνικά ή ιδεολογικά θέματα», επισημαίνει η κ. Καρατζογιάννη. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι οι αρχές δεν ανησυχούν όταν το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται για διαμαρτυρίες ή σε κοινωνικές εντάσεις. Την ίδια στιγμή, πάντως, δεν έχει γίνει γνωστή η ύπαρξη κάποιου σχεδίου της χώρας απέναντι στην απειλή ενός κυβερνοπολέμου. «Το πρωταρχικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα θα ήταν να δικτυωθεί και να κλείσει το χάσμα πρόσβασης στο ίντερνετ. Ομως, το πολύ χαμηλό ποσοστό ευρέως λογισμικού διαθέσιμο στους μη προνομιούχους και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει το κράτος τη νομοθέτηση του Διαδικτύου, με εκτεταμένη εξουσία στις αστυνομικές αρχές, περιορίζει τους σκεπτόμενους ανθρώπους. Η Ελλάδα έχει πολλά να μάθει ακόμα από τον αυθάδη έφηβο, το Διαδίκτυο, και καλό είναι να βιαστεί γιατί οι σημερινοί έφηβοι και αυριανοί ψηφοφόροι είναι ήδη εκεί».



Source : Λίνα Γιαννάρου / kathimerini.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου